Zaloguj

Duński jacht królewski Dannebrog

Dunski jacht krolewski Dannebrog. Na rufowym flagsztoku powiewa dunska bandera, ktorej nazwa heraldyczna jest tozsama z nazwa podnoszacej ja jednostki. Fot. Niels Pind

Dunski jacht krolewski Dannebrog. Na rufowym flagsztoku powiewa dunska bandera, ktorej nazwa heraldyczna jest tozsama z nazwa podnoszacej ja jednostki. Fot. Niels Pind

Duńscy monarchowie dysponowali jednostkami reprezentacyjnymi co najmniej od połowy XVII wieku. W zbiorach kopenhaskiego Orlogsmuseet zachował się pozbawiony takielunku model zbudowanego w 1687 r. żaglowca holenderskiego klasy określanej jako snau lub snow noszącego nazwę Elephanten.

W późniejszych latach wymieniane są takie jednostki jak 27-metrowy Kronprindsens Lystfregat zbudowana w 1785 r. w Wielkiej Brytanii jako prezent Jerzego  III dla kuzyna, duńskiego następcy tronu Fryderyka (panował jako Fryderyk VI). Po drugiej bitwie pod Kopenhagą w 1807 r., kiedy to Royal Navy zagarnęła znakomitą większość duńskiej floty, Fryderyk VI nakazał jednostkę obsadzić brytyjskimi jeńcami i odesłać ofiarodawcy. Nie wiadomo, czy ów akt poczynił w Londynie jakiekolwiek wrażenia, ale chyba nie, gdyż jacht przemianowano następnie na Princess Augusta i sprzedano w ręce prywatne. W toku bitwy Anglicy zagarnęli jeszcze dwie jednostki używane przez duńskich monarchów, prawdopodobnie duże wiosłowe barkasy, Wildanden oraz Macrelen. Kolejna, 12-działowy kuter Søe-Ormen (z 1789 r.), wpadła w brytyjskie ręce pod Nyborgiem 18 sierpnia 1809 r. (podczas tzw. wojny kanonierek). Po zmianie nazwy na Salorman wcielono ją do Royal Navy. Okręt utracono na płyciźnie pod Ystad 23 grudnia tego samego roku.

Poprzednicy

Wyczerpana wojnami napoleońskimi Dania, która na mocy traktatu kilońskiego ze stycznia 1814  r. utraciła Norwegię (pozostającą z nią w unii nieprzerwanie od 1537  r.), zdecydowała się na pozyskanie nowego, pełnomorskiego jachtu królewskiego dopiero w 1856 r. Rolę tę wypełniała bocznokołowa jednostka o żelaznym kadłubie, z zachowanym jednak pełnym ożaglowaniem szkunera, zbudowana w 1845 r. w stoczni Roberta Napiera w Glasgow (770 ton, 54,0 x 7,87 x 2,5 m, maszyna parowa o mocy 240 KM, prędkość 10 w.). Pod nazwą Copenhagen używana była między stolicą Danii a duńską wówczas Kilonią jako statek pocztowy. Po wybuchu pierwszej wojny o Szlezwik w 1848 r. przejęta została przez marynarkę wojenną z przeznaczeniem na transportowiec wojskowy. Nazwę zmieniono wówczas na Slesvig, co miało wymiar symboliczny. Jako jacht królewski była eksploatowana do 1879 z przerwą w 1864 r. Podczas drugiej wojny o Szlezwik uzbrojono ją bowiem w 12 armat trzyfuntowych i wykorzystywano jako zaopatrzeniowiec fregaty śrubowej Dannebrog (przebudowany dwupokładowy okręt liniowy z 1853 r., w służbie do 1875). W 1897 r. Slesvig zakończył służbę jako królewski jacht, zaś kadłub złomowano w 1894.
Kolejny jacht królewski, noszący nazwę Dannebrog (dziedziczoną po wspomnianej fregacie śrubowej, okrętach linowych: 60-działowym z 1772 r. zagarniętym przez Brytyjczyków w 1807  r. pod Kopenhagą, 70-działowym z 1739 r. pozostającym w służbie do 1759 r., 74-działowym z 1692 r., który wyleciał w powietrze podczas bitwy w Zatoce Køge w 1710 r.), był bocznokołowym parowcem z dodatkowym takielunkiem szkunera zbudowanym przez kopenhaską stocznię Burmeister & Wain. Zwodowano go 6 października 1879 r., a służbę w marynarce Danii rozpoczął 7 czerwca 1880 r. Jednostka miała w tym czasie 60,65 m długości, 8,16 m szerokości i 3,18 m zanurzenia. Napędzała ją czterocylindrowa maszyna parowa o mocy 376 KM. W 1907 r. jacht poddano gruntownemu remontowi i przebudowie. Kadłub został przedłużony do 72,0  m (wyporność wzrosła do 1100 ton), zabudowano maszynę parową o większej mocy, zrezygnowano z ożaglowania. Prędkość maksymalna wzrosła do 13 w. Pierwszy Dannebrog eksploatowano do 1931 r. Trzy lata później złomowano go w norweskim Horten (według innych publikacji w Kopenhadze, ale to jednak w Horten eksponowana jest pochodząca z niego kotwica).
Jacht był intensywnie użytkowany, król Christian IX był członkiem British Royal Yacht Squadron i regularnie uczestniczył w Cowes Week. W 1893 r. para królewska udała się na jego pokładzie do Wielkiej Brytanii, by uczestniczyć w uroczystości zaślubin księcia Yorku Jerzego (panował jako Jerzy V) z Marią księżniczką Badenii-Wittenbergi. W 1902 r.
następca tronu Christian (panował jako Christian X) wraz z małżonką, księżną Alexandriną pożeglował do Aarhus, aby objąć ukończony właśnie zamek (wbrew bombastycznej nazwie jest to, po prostu, obszerny dom w typie rezydencji) Marselisborg. Był to dar narodu dla monarchii. 23 listopada 1905 r. na pokładzie Dannebroga do Trondheim udał się książę Karol (młodszy syn panującego Christiana IX, drugi w linii dziedziczenia), którego na króla obrali Norwegowie zerwawszy unię ze Szwecją. Książę koronowany został jako Haakon VII.
W 1912 r. jacht, żeglujący w eskorcie okrętu obrony wybrzeża (dużego monitora, klasyfikowanego często jako pancernik obrony wybrzeża) Olfert Fisher przewiózł z Travemünde do Kopenhagi trumnę ze zwłokami króla Fryderyka VIII, który zmarł w Hamburgu 14 maja. W latach Wielkiej Wojny odstawiony do rezerwy, ponownie wszedł do kampanii w 1919. Rok później uczestniczył w uroczystościach ponownego przyłączenia do Danii (w wyniku plebiscytu narzuconego Niemcom przez zwycięskie mocarstwa) utraconego w 1864 r. Szlezwiku. .

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc