Zaloguj

Trzy razy V czyli kręta droga do amerykańskich fleet submarines

Bonita w Charlestown Navy Yard  w Bostonie w 1927 r. Mozna zauwazyc,  ze przynajmniej czesc kadluba

Bonita w Charlestown Navy Yard w Bostonie w 1927 r. Mozna zauwazyc, ze przynajmniej czesc kadluba lekkiego jest spawana. Fot. Boston Public Library, Leslie Jones Collection

Zaledwie dekadę po podniesieniu bandery na USS Holland (SS 1), pierwszym okręcie podwodnym US Navy, w kręgach marynarki pojawiła się śmiała koncepcja jednostek podwodnych, które mogłyby blisko współpracować z flotą liniową. W porównaniu do budowanych wówczas niewielkich okrętów przeznaczonych do obrony wybrzeża, te rzekome okręty podwodne floty siłą rzeczy musiałyby być dużo większe, lepiej uzbrojone, o dużym zasięgu, a przede wszystkim osiągać prędkość ponad 21 w., aby móc swobodnie manewrować w zespołach z pancernikami i krążownikami.

Według tej koncepcji w USA zbudowano łącznie 6 okrętów. O pierwszych trzech jednostkach typu T, które powstały jeszcze według standardów sprzed I wojny światowej, starano się szybko zapomnieć. Natomiast kolejna trójka, interesujące nas okręty V-1, V-2 i V-3, pomimo licznych wad, okazała się jednym z kamieni milowych w rozwoju amerykańskiej broni podwodnej.

Trudne początki

Pierwsze szkice okrętów podwodnych floty (ang. fleet submarines) powstały już w styczniu 1912 r. Przedstawiały okręty o wyporności nawodnej około 1000 ts, uzbrojone w 4 dziobowe wyrzutnie torped i mające zasięg 5000 Mm. Co ważniejsze, prędkość maksymalna zarówno na powierzchni, jak i w zanurzeniu miała sięgać 21 w.! Było to oczywiście nierealne przy ówczesnym poziomie technicznym, jednak wizja szybkich i silnie uzbrojonych okrętów podwodnych floty spodobała się na tyle, że jesienią tego samego roku zostały uwzględnione w czasie dorocznych gier taktycznych w Naval War College w Newport (Rhode Island). Wnioski wyciągnięte z ćwiczeń były zachęcające. Podkreślano, iż proponowane okręty podwodne z pomocą zagród minowych i torped byłyby w stanie osłabić siły przeciwnika przed walną bitwą. Zagrożenie spod wody skłaniało dowódców do bardziej ostrożnych działań i m.in. zwiększania odstępów pomiędzy okrętami, co z kolei utrudniało koncentrację ognia kilku jednostek na jednym celu. Odnotowano również, że zainkasowanie nawet pojedynczego trafienia torpedą przez pancernik w linii obniżało manewrowość całego zespołu, co mogło przeważyć szalę zwycięstwa. Co ciekawe, postawiono również tezę, iż okręty podwodne byłyby w stanie zneutralizować zalety krążowników liniowych w trakcie bitwy morskiej.
W końcu entuzjaści nowej broni postulowali, że szybkie okręty podwodne mogą z powodzeniem przejąć obowiązki rozpoznania na rzecz sił głównych, dotąd zarezerwowanego dla krążowników lekkich (scouts), których w US Navy było jak na lekarstwo.
Wyniki „papierowych manewrów” skłoniły Radę Główną US Navy – General Board – do zlecenia dalszych prac koncepcyjnych nad fleet submarines. W wyniku prowadzonych studiów wykrystalizował się kształt przyszłego idealnego okrętu o wyporności nawodnej około 1000 ts, uzbrojonego w 4 wyrzutnie i 8 torped oraz zasięgu 2000 Mm przy 14 w. Czas zanurzenia, czy też zasięg i prędkość pod wodą miały marginalne znaczenie, kwestią kluczową pozostawała prędkość maksymalna na powierzchni, która miała wynosić 20, 25 lub nawet 30 w.! Powyższe ambitne cele – zwłaszcza ostatni, który osiągnięto dopiero 50 lat później – od początku napotkały na spory sceptycyzm ze strony biura konstrukcyjnego marynarki, tym bardziej, że dostępne spalinowe jednostki napędowe umożliwiały osiągnięcie co najwyżej 16 w.
Gdy przyszłość całej koncepcji fleet submarines zawisła na włosku, pomoc nadeszła ze strony sektora prywatnego. Latem 1913 r. Lawrence Y. Spear (1870- -1950), główny konstruktor stoczni Electric Boat Company z Groton (Connecticut), przedstawił dwa projekty wstępne. Były to duże jednostki, o wyporności dwa razy większej niż dotychczasowe okręty podwodne US Navy oraz dwukrotnie droższe. Pomimo licznych wątpliwości co do przyjętych przez Speara rozwiązań konstrukcyjnych i ogólnie ryzyka całego przedsięwzięcia, gwarantowana przez Electric Boat prędkość 20 w. na powierzchni „sprzedała projekt”. W 1915 r. budowa prototypu została zaakceptowana przez Kongres, a rok później położono stępkę pierwszego okrętu podwodnego floty USS Schley (SS 52), na cześć bohatera wojny hiszpańsko-amerykańskiej Winfielda Scotta Schleya (później nazwa została zmieniona na AA-1, a następnie na T-1). W 1917 r. rozpoczęto budowę dwóch jednostek bliźniaczych, oznaczonych początkowo jako AA-2 (SS 60) i AA-3 (SS 61), potem przechrzczonych na T-2 i T-3.
Konstrukcji tej trójki, w późniejszych latach określanych jako typ T, warto poświęcić kilka słów, ponieważ te zapomniane okręty były typowym przykładem przerostu ambicji nad możliwościami. Konstrukcja z kadłubem o wrzecionowatym kształcie, o długości całkowitej 82 m i szerokości 7 m wypierała 1106 ts na powierzchni i 1487 ts w zanurzeniu. W części dziobowej znajdowały się 4 wyrzutnie torped kal. 450 mm, a kolejne 4 umieszczono na śródokręciu na 2 obracanych podstawach. Uzbrojenie artyleryjskie obejmowało 2 armaty kal. 76 mm L/23 na chowanych pod pokładem lawetach. Kadłub sztywny był podzielony na 5 przedziałów. Lwią część jego objętości zajmowała potężna siłownia. Wysokie osiągi na powierzchni miał zapewnić układ dwuśrubowy, gdzie każdy wał napędowy był obracany bezpośrednio przez dwa 6-cylindrowe silniki wysokoprężne (w układzie tandem), każdy o mocy 1000 KM. Oczekiwania odnośnie prędkości i zasięgu pod wodą były mniejsze. Dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1350 KM, były zasilane energią elektryczną ze 120 ogniw zgrupowanych w dwóch bateriach. Pozwalało to na osiągnięcie krótkotrwale prędkości podwodnej do 10,5 w. Ładowanie akumulatorów było realizowane przy użyciu dodatkowego generatora wysokoprężnego.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc