Zgodnie z ustawa z 15 grudnia 2016 r. o ustanowieniu „Programu modernizacji Policji, Strazy Granicznej, Panstwowej Strazy Pozarnej i Sluzby Ochrony Panstwa w latach 2017-2020” Policja ma otrzymac 5,99 mld zl, z czego 624 mln zl na zakup nowego sprzetu transportowego. Fot. MSWiA
Obok 239 wiropłatów eksploatowanych przez Ministerstwo Obrony Narodowej, swoje maszyny tej klasy posiada kilka innych służb w kraju. Mowa przede wszystkim o Policji oraz Straży Granicznej, a więc formacjach podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA). Nie można zapomnieć także o Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym, podległym Ministerstwu Zdrowia. Jeszcze do niedawna pojedyncze śmigłowce posiadały m.in. Urzędy Morskie, a więc placówki znajdujące się obecnie w strukturach Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej – niestety ze względu na zużycie resursów zostały wycofane bez docelowych następców oraz koncepcji, czy kupować nowe wiropłaty, czy postawić na korzystanie z usług firm zewnętrznych. Część usług, m.in. związanych z akcjami przeciwpożarowymi, jest zlecana podmiotom komercyjnym – czy ma to sens? Trudno jednoznacznie ocenić, bazując na doświadczeniach innych państw. Ogółem w służbach państwowych jest obecnie około 45 śmigłowców różnych typów, spośród których przynajmniej połowa potrzebuje wymiany ze względu na zużycie bądź niedomagania techniczne. Co zastanawiające, patrząc na sytuację w Straży Granicznej oraz Policji, rządzący nie wykorzystali pozytywnych doświadczeń z programu modernizacji Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, który zrealizowano poprzez wieloletni program rządowy, a nie w oparciu o ograniczone, coroczne budżety resortów.
Formalnie Lotnictwo Policji rozpoczęło działalność 9 maja 2001 r., kiedy zakończono reformę MSWiA związaną m.in. z rozformowaniem 103. Pułku Lotniczego Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych oraz połączenia Sekcji Lotnictwa komend wojewódzkich w Krakowie oraz Poznaniu. Policja odziedziczyła sprzęt po rozwiązanej jednostce i było to 12 śmigłowców, w tym: 3 Mi-8, 2 Bell 206B, 5 Mi-2 i 2 W-3 Sokół). Ponadto miała ona dwa nowe Kania, które zakupiono dla wspomnianych komend wojewódzkich. Pomimo tego, że większość sprzętu w momencie przekazania nie była nowa, przez wiele lat nie zrobiono nic aby zmienić tę sytuację – wręcz przeciwnie, stopniowo liczba śmigłowców zaczęła maleć poprzez wycofanie w związku z wyczerpywaniem resursów, a także brakom budżetowym ograniczającymi remonty i wypadkom. Tak stało się m.in. z dwoma śmigłowcami Kania, które są zmagazynowane w Krakowie.
Niestety, pomimo kilku projektów modernizacji technicznej (m.in. Narodowy Program Śmigłowcowy, Ustawa o modernizacji Policji z 2007 r.), jedynymi sukcesami był zakup śmigłowca Bell 206B (przez samorząd województwa łódzkiego) z rynku wtórnego, a także przejęcie używanych wiropłatów z MON (Bell 412HP) oraz Straży Granicznej (W-3 Sokół i Mi-2). W dokumentach rządowych z przełomu pierwszego i drugiego dziesięciolecia bieżącego wieku wskazywano na potrzebę zakupu minimum sześciu śmigłowców – pięciu o masie startowej do 5000 kg, które miały zastąpić potrzebujące pilnej wymiany Mi-2 oraz jednego kategorii średniej, który miał umożliwić wypełnienie luki sprzętowej po wycofanym z eksploatacji Mi-8S. W długofalowych planach zakładano potrzebę zakupu kolejnych wiropłatów kategorii średniej, które miały pozwolić na zastąpienie pozostałych dwóch Mi-8T, które zamierzano wycofać w latach 2017-2018.
Istotnym problemem stojącym przed lotnictwem Policji, jest także kwestia remontów posiadanego sprzętu – Mi-8T przechodzą prace w zakładach Helisota UAB w Wilnie, a śmigłowce Bell w Centrum Obsługi Bell w Republice Czeskiej. Tam właśnie remonty główne przeszły Bell 412HP (łącznie z przebudową i adaptacją do nowej roli) oraz jeden z dwóch Bell 206B (połączony z wymianą malowania). Pierwszy z nich wrócił do służby w lutym, a drugi w kwietniu bieżącego roku.
Na przełomie roku Komenda Główna Policji rozpoczęła procedurę zakupu nowych wiropłatów – ma to związek z wykruszaniem się stanu posiadania, do końca 2019 r. przewidziano wycofanie trzech Mi-2, którym wyczerpią się resursy techniczne. Ich następcami miały zostać wielozadaniowe śmigłowce lekkie – przetarg uruchomiono 21 listopada 2017 r., a otwarcie ofert nastąpiło 9 kwietnia 2018 r. Okazało się wówczas, że jedyna oferta Heli Invest Sp. z o.o. Sp.K. znacznie przekracza zakładany budżet (77 244 000 zł brutto podczas gdy Policja zarezerwowała na ten cel 53 mln zł, i tylko tyle mogła wydać). Zgodnie z przewidywaniami, 20 kwietnia, procedura została anulowana – jednym z powodów tak małego odzewu przemysłu był fakt, że Policja wymagała dostawy sprzętu do końca roku, co było bardzo trudne do pogodzenia przez producentów sprzętu tego typu i firmy reprezentujące je na krajowym rynku.
Wkrótce pojawiły się informacje o zamiarze zakupu wielozadaniowych śmigłowców średnich S-70i Black Hawk. 9 maja sprawą zajęła się sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych. W jej trakcie wiceminister Jarosław Zieliński poinformował o pracach mających na celu zakup dla Policji 5 wiropłatów obserwacyjno-patrolowych – trzech jednosilnikowych oraz dwóch dwusilnikowych. Przetargi miałyby zostać ogłoszone jeszcze w bieżącym roku, a dostawy zrealizowane do 2020 r. – wszystko zależy od zgody Ministerstwa Finansów na realizację programu wieloletniego. Dodatkowo w czasie obrad Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych potwierdzono chęć zakupu dwóch śmigłowców S-70i Black Hawk – analiza porównawcza wykazała bowiem, że jedynie ten typ spełnia wszystkie wymagania Biura Operacji Antyterrorystycznych (ze względu na przeznaczenie i zadania BOA, nie mogły one zostać upublicznione), czyli głównego dysponenta wielozadaniowych wiropłatów średnich użytkowanych przez Policję. Negocjacje z producentem rozpoczęto 11 kwietnia i dwa dni później wystosowano zawiadomienie o bezprzetargowym charakterze zakupu do Prezesa Zamówień Publicznych.
Pełna wersja artykułu
