Zaloguj

Sea Orbit czyli atomowa podróż śladem Wielkiej Białej Floty

Sea Orbit w toku. Lotniskowiec Enterprise oraz eskortujące go Long Beach i Bainbridge sfotografowane w morzu, 31 lipca 1964 r. Fot. US Navy

Sea Orbit w toku. Lotniskowiec Enterprise oraz eskortujące go Long Beach i Bainbridge sfotografowane w morzu, 31 lipca 1964 r. Fot. US Navy

Początek drugiej połowy XX w., obfitował w spektakularne demonstracje nowych rodzajów uzbrojenia i środków ich przenoszenia. Owe pokazy dzieliły się na te o charakterze agresywnym (detonacje bomb atomowych i termojądrowych o coraz większych mocach, manewry wojsk itp.), jak i zdecydowanie spokojniejszym. W obu przypadkach przesłanie było jednak identyczne i sprowadzało się do zaprezentowania wyższości swoich rozwiązań technicznych nad potencjalnym przeciwnikiem.

Najlepszym przykładem pokojowej demonstracji dominacji technicznej było i jest ustanowienie lub pobicie rekordu. Po tym względem końcówka lat 50. i pierwsza połowa 60. ub.w. były szczególnie ciekawe. Poza wyścigiem kosmicznym, w którym dominował wówczas ZSRR, dużo działo się także na ziemi, a precyzyjniej na morzach i oceanach. Stany Zjednoczone zrealizowały wówczas dwie misje z udziałem swoich okrętów. Pierwszą z nich była operacja „Sandblast” (24 II – 25 IV 1960 r.). W jej ramach atomowy okręt podwodny Triton (SSRN 586) opłynął kulę ziemską pokonując dystans 35 979 Mm w położeniu podwodnym. Cztery lata później, w ramach operacji „Sea Orbit”, glob okrążyły trzy okręty nawodne wchodzące w skład pierwszego na świecie zespołu zadaniowego złożonego wyłącznie z jednostek o napędzie atomowym. Obie misje inspirowane były wydarzeniami historycznymi. W pierwszym przypadku wyprawą Ferdynanda Magellana (1519-1522), w drugim natomiast, jej pomysłodawca, wadm. John S. McCain Jr., bazował na jednym z najważniejszych wydarzeń z dziejów US Navy, odbytej niespełna 57 lat wcześniej wokółziemskiej podróży „armady” pancerników.

Wielka Biała Flota

16 grudnia 1907 r. wody Hampton Roads opuściła eskadra 16 okrętów liniowych eskortowana przez flotyllę niszczycieli i 4 jednostki pomocnicze. Celem było opłynięcie globu, a rozkaz do rozpoczęcia pierwszej w historii tak dalekiej podróży wydał prezydent Theodore Roosevelt. Ze względu na charakterystyczne pokojowe malowanie okrętów, armada ta przeszła do historii jako „Wielka Biała Flota”. Odbywając ten rejs Amerykanie ustanowili do dzisiaj niepobity rekord liczby jednostek jednocześnie opływających glob. Dowódcą zespołu został kadm. Robley D. Evans, a całą podróż podzielono na cztery etapy. Pierwszy o długości 14 556 Mm wiódł z Hampton Roads do San Francisco (dokąd okręty dopłynęły 6 V 1908 r.). Pancerniki podzielono na cztery dywizjony. Okrętem flagowym wyprawy był Connecticut (typu Connecticut), jednocześnie okręt flagowy 1. Dywizjonu, w skład którego wchodziły pancerniki tego samego typu: Kansas, Vermont i Louisiana. 2. Dywizjon tworzyły pancerniki typu Virginia: Georgia (flagowy), New Jersey, Rhode Island i Virginia. 3. Dywizjon w swoim składzie miał pancernik typu Connecticut, będący jednocześnie okrętem flagowym – Minnesota, oraz starszego typu Maine: Maine, Missouri i Ohio. Ostatni, 4. Dywizjon okrętów liniowych składał się z okrętów typu Illinois: Alabamy (flagowy) i Illinois, oraz typu Kearsarge: Kearsarge i Kentucky. Okrętom liniowym towarzyszyły jednostki pomocnicze: zaopatrzeniowe (Culgoa i Glacier), szpitalna (Relief), tender (Yanktown) i warsztatowa (Panther). Na tym etapie, którego trasa okrążała kontynenty amerykańskie, Wielkiej Białej Flocie towarzyszyła flotylla niszczycieli typów Bainbridge (Hopkins, Stewart, Hull i Lawrence) oraz Truxtun (Truxtun i Whipple).
Drugi etap podróży wiódł z San Francisco do Puget Sound i z powrotem. W związku ze złym stanem zdrowia dotychczasowego dowódcy, jego obowiązki przejął kadm. Charles S. Sperry. Dokonano wówczas także niewielkich zmian w składzie samej armady. Z powodów technicznych Virginię i Alabamę skierowano na remonty, a ich miejsca zajęły pancerniki Nebraska i Wisconsin.
Trzeci etap, o długości 16 336 Mm, prowadził z San Francisco (poprzez Nową Zelandię, Australię, Japonię i Chiny) do stolicy Filipin – Manili. Okręty opuściły amerykański port 7 lipca 1908 i dotarły do miejsca docelowego 7 listopada tr. Ostatni etap liczący 12 455 Mm rozpoczął się 1 grudnia 1908 r., a zakończył w miejscu wyjścia – Hampton Roads 22 lutego 1909. Podczas tej fazy operacji, poza czystą propagandą, amerykańscy marynarze nieśli także pomoc humanitarną. Gdy armada znajdowała się w Suezie (przybyła tam 3 stycznia 1908), na okręty dotarła informacja o potężnym trzęsieniu ziemi jakie nastąpiło 28 grudnia 1908 r. w Mesynie, tam też oddelegowano pancerniki Connecticut i Illinois oraz okręty pomocnicze Culgoa i Yanktown. W trakcie 14 miesięcy Wielka Biała Flota pokonała odległość 43 347 Mm, odwiedzając przy tym 20 portów na sześciu kontynentach.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc